Đăng ký
Đăng nhập
Kinh doanh theo mô hình nhượng quyền thương mại hay còn gọi là franchise đang dần trở hàng trào lưu và ngày càng phổ biến ở Việt Nam.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng thực hiện thành công được chiến lược kinh doanh này. Không ít những thương hiệu đã chịu thiệt hại đáng kể về doanh thu cũng như uy tín thị trường từ những sai sót trong quá trình thực hiện chiến lược nhượng quyền.
1. Hiểu rõ nhượng quyền thương mại là gì?
Nhượng quyền thương hiệu (Franchise) là thuật ngữ để nói về một hình thức kinh doanh của cá nhân hay tổ chức nào đó được phép dùng thương hiệu của một sản phẩm, dịch vụ của bên nhượng quyền để kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định với điều kiện bên được nhượng phải đồng ý các thỏa thuận của bên nhượng lại thương hiệu (một ràng buộc tài chính nhất định có thể là một khoản chi phí hoặc là chia theo phần trăm doanh thu, lợi nhuận của cửa hàng).
2. Nhận biết vai trò của hai bên trong nhượng quyền thương mại
Bên nhượng quyền
- Cung cấp cho bên nhận quyền nhiều hình thức hỗ trợ khác nhau.
- Thực hiện quyền kiểm soát đối với một số hoạt động của bên nhận quyền khi cần thiết với mục tiêu bảo vệ tài sản thương hiệu, tài sản trí tuệ của mình, và cũng để đảm bảo bên nhận quyền tuân thủ những thỏa thuận, nguyên tắc đã cam kết.
- Trong trường hợp bên nhượng quyền không tham gia vào bất kỳ hoạt động kinh doanh, sẽ phải cung cấp một loạt các tài liệu hướng dẫn, giải pháp vận hành kinh doanh và duy trì tài sản thương hiệu.
Bên được nhượng quyền
- Trả cho bên nhượng quyền một khoản tiền, đây được gọi là “phí nhượng quyền” ban đầu, và phí “bản quyền” liên tục cho những hoạt động kinh doanh sinh lời tiếp theo.
- Bên được nhượng quyền là một nhà điều hành độc lập (doanh nghiệp/ cá nhân) vì bên nhượng quyền có rất ít hoặc không có vai trò trong việc quản lý hoạt động kinh doanh hàng ngày. Tuy nhiên trong một số trường hợp, với mục tiêu đảm bảo chất lượng và sự đồng bộ, bên nhượng quyền sẽ yêu cầu, tham gia trực tiếp hoặc toàn quyền vận hành.
3. Chỉ ra những cơ hội và thách thức khi nhượng quyền từ doanh nghiệp quốc tế lớn
Cơ hội khi khi doanh nhượng quyền
- Giảm thiểu rủi ro thương hiệu
Thông thường các thương hiệu muốn nhượng quyền thì họ đã có sẵn một thị phần khá rõ ràng trên thị trường. Lúc đó nhượng quyền mới có giá trị, và vì điều này nên các bên nhận nhượng quyền sẽ không cần tốn thời gian định hình thương hiệu trên thị trường nữa. Mà thay vào đó chỉ tập trung vào việc vận hành kinh doanh sao cho tốt. - Chất lượng được đảm bảo
Các hệ thống chuỗi cửa hàng nhượng quyền thường được giám sát rất chặt chẽ về mặt chất lượng, bộ phận quản lý nhượng quyền luôn cố gắng để chất lượng các chi nhánh được đồng đều. Vì chỉ cần một mắt xích lỏng, có thể gây thiệt hại đến cả chuỗi nhượng quyền của thương hiệu. - Hỗ trợ tối đa từ chủ nhượng quyền
Chủ nhượng quyền có nghĩa vụ phải hỗ trợ tối đa các bên nhận nhượng quyền từ việc pháp lý, bày trí, và marketing. Điều này làm bên nhận nhượng quyền dễ thở hơn trong việc quản lý và vận hành quán. - Đào tạo bài bản
Tất cả nhân viên, và các bên nhận nhượng quyền sẽ được đào tạo từ A-Z các điều cần biết về thương hiệu, mọi thứ được trình bày bài bản và chuyên nghiệp.
Thách thức khi kinh doanh nhượng quyền
Không sở hữu hoàn toàn thương hiệu
Nếu các bên nhận nhượng quyền quyết định mở kinh doanh theo phương thức này, thì cần nằm lòng một điều rằng là bạn không sở hữu thương hiệu này. Bạn chỉ đang được phép kinh doanh dưới tên thương hiệu của người khác. Cho nên nếu các bên nhận thương hiệu không đáp ứng được yêu cầu của bên chủ nhượng quyền thì rủi ro mất hợp đồng nhượng quyền là rất cao và mọi thứ có thể trở nên công cốc.- Rủi ro kinh doanh chuỗi
Nhất là trong những hệ thống nhượng quyền lớn, các bên nhận nhượng quyền sẽ như ngồi trên đống lửa khi 1 mắt xích trong chuỗi cửa hàng bị dính “phốt” như là nguyên liệu không nguồn gốc, nhân viên không tốt.. Điều này sẽ làm các khách hàng đánh giá tình hình của cả chuỗi mà không cần biết các chi nhánh nhượng quyền khác hay giống nhau. - Cạnh tranh trong chuỗi
Tình trạng cạnh tranh trong chuỗi là có chứ không phải là không, nhất là tại các cửa hàng gần nhau. Cạnh tranh nhằm đạt được target doanh thu mà chủ nhượng quyền đề ra cho các cửa hàng, thông thường các cửa hàng sẽ được bonus hay giảm chi phí hợp đồng nếu đạt được những mục tiêu nhất định. - Thiếu sáng tạo, đột phá
Khi nhận nhượng quyền thương hiệu, gần như mọi thứ đều được định sẵn cho các bên nhận thương hiệu và có khuôn khổ. Các chính sách đều được đưa xuống từ bên chủ thương hiệu nên gần như việc sáng tạo trong vận hành kinh doanh là không có.
4. Lưu ý khi tiếp nhận nhượng quyền từ các doanh nghiệp quốc tế lớn
Giữa bên nhận nhượng quyền và bên nhượng quyền luôn tồn tại quan hệ hỗ trợ mật thiết. Tuy nhiên bên nhận nhận nhượng quyền cũng cần lưu ý một số vấn đề sau:
Rủi ro vốn
Khi nhượng quyền với các thương hiệu lớn, có thể nhận thấy bên nhận chuyển nhượng có nhiều lợi như: kinh doanh với thương hiệu uy tín, công nghệ sản xuất và hệ thống vận hành đã được thử nghiệm và chuẩn hóa tiếp thu các bí quyết kinh doanh, thường xuyên nhận được sự hỗ trợ từ bên nhượng quyền.
Ngoài những lợi thế đó, bên nhận nhượng quyền tại Việt Nam vẫn phải đối mặt với những thách thức riêng bởi nhu cầu và phân khúc khách hàng tại Việt Nam rất khác nước ngoài Vậy nên kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam phải linh động ᴠà sáng tạo, chúng ta không thể đem cách nhượng quyền áp dụng cứng nhắc tại Việt Nam thì có thể sẽ không đem lại hiệu quả mà còn lại nhận rủi ro.
Số vốn ban đầu doanh nghiệp bỏ ra để nhận nhượng quyền thương hiệu, phí đầu tư cho cửa hàng, đào tạo, nhân lực … là khá lớn và còn phải cạnh tranh cùng các đơn vị khác trong cùng hệ thống.
Thực tế cho thấy, nhiều thương hiệu nhượng quyền kinh doanh rất thành công tại Việt Nam nhưng cũng có không ít những thương hiệu không thể trụ lại. Nổi bật trong những năm gần đây là lĩnh vực trà sữa rất thịnh hành tại Việt Nam.
Không khó thấy các cửa hàng nhượng quyền trà sữa mọc lên như nấm ở khắp mọi nơi như Ding Tea, Tocotoco,Koi, … Tuy nhiên, cùng với sự bão hòa của thị trường, một số thương hiệu trà sữa cũng đã không trụ được như Chatime.
Dễ bị kiểm soát, chi phối hoặc lệ thuộc vào bí mật kinh doanh, sáng chế, nhãn hiệu, thậm chí khống chế thu nhập.
Bên nhận nhượng quyền cũng phải đáp ứng, tuân thủ và chấp nhận sự kiểm soát của bên chủ thương hiệu với các vấn đề kinh doanh nguyên liệu, chất lượng sản phẩm, quy trình sản xuất, marketing, vận hành,… và không được tự do quyết định các hoạt động kinh doanh.
Ngoài ra, bên nhượng quyền còn có quyền nắm giữ quyền hành cũng như thỏa thuận về giá cả. Bên nhận nhượng quyền không thể sáng tạo cũng như thay đổi, thêm hay bớt sản phẩm, chiến lược marketing vì bên nhượng quyền luôn muốn hệ thống được vận hành một cách thống nhất nhằm duy trì uy tín và chất lượng của hệ thống.
Để thương lượng thay đổi một trong những điều đó rất khó khăn, mọi thay đổi bên nhượng quyền đều phải hỏi ý kiến và xin sự chấp thuận từ chủ thương hiệu.Việc áp dụng một cách cứng nhắc và quản lý chặt chẽ này sẽ làm hạn chế khả năng thích ứng và phát triển.
Giống như Subway, họ thành công với các sản phẩm sandwich và bánh mì nhưng khi đến Việt Nam, họ không có sự thay đổi để phù hợp với khẩu vị người Việt mà mang nguyên menu đến Việt Nam. Sự khác biệt về phong cách ăn uống cùng với sự cạnh tranh của bánh mì Việt Nam đã làm cho Subway ngay từ khi bước vào thị trường Việt đã phải chịu sự ghẻ lạnh.
Trái lại với Subway, ngay từ khi vào thị trường châu Á, KFC lại có sự thay đổi chiến lược để phù hợp thị trường với món cơm và menu phong phú để phù hợp với khẩu vị người Việt hơn.
Sự thay đổi này, đã giúp KFC thâm nhập vào thị trường và chiếm được thị phần. Qua đó, ta có thể thấy được sự thành công hay thất bại của cửa hàng nhượng quyền phụ thuộc rất nhiều vào kế hoạch kinh doanh của bên chuyển nhượng.
Các khoản chi phí phải trả
Ngoài kiểm soát hoạt động kinh doanh, bên nhận nhượng quyền còn phải nộp một khoản chi phí cố định để sử dụng thương hiệu, phương thức hoạt động, mô hình kinh doanh từ đơn vị nhượng quyền (franchise fee) và khoản hoa hồng cố định hàng tháng theo phần trăm doanh thu.
Chi phí này được trả cho việc duy trì, sử dụng thương hiệu và các quyền lợi khác (royalty fee). Do đó, bên nhận nhượng quyền cần cân đối thu nhập của mình để trả cho các khoản phí này.
Nhượng quyền thương hiệu sẽ đem lại những cơ hội lớn cho các nhà đầu tư, tuy nhiên cũng có cũng chứa nhiều rủi ro. Do vậy, các nhà đầu tư Việt Nam cần phải tìm hiểu kỹ về tài chính, thị trường và xem xét và cân nhắc các thỏa thuận với bên chuyển nhượng trước khi ký kết hợp đồng để tìm và lựa chọn chiến lược phù hợp với doanh nghiệp tại nước ta.
Tham khảo thêm về những tin tức, sự kiện kinh tế khác cùng Nhượng Quyền Việt, xem tại đây!
Để quảng cáo thương hiệu nhượng quyền, đăng tin cho thuê mặt bằng, đăng tin tuyển dụng vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua hello@nhuongquyenviet.vn
